GARLICKI
Wiadomości
11 maja 2009 r.
Wahadłowiec Atlantis
Wahadłowiec Atlantis z załogą wystartował z przylądka Canaveral na Florydzie
11 maja 2009 r. o godzinie 14:01 EDT ( 20:01 czasu polskiego ).
Podczas inspekcji przed startem pracownicy NASA zauważyli, że uszkodzony jest jeden mały obszar promu w przedniej części wahadłowca w miejscu gdzie skrzydło łączy się z kadłubem statku.
Usterkę uznano jednak za mało znaczącą.
Inspektorzy z NASA stwierdzili, że nie zagraża ona powodzeniu misji.
Misja STS-125 otrzymała więc zielone światło i wahadłowiec mógł wystartować.
Na pokładzie znajduje się siedmio - osobowa załoga.
Sześciu mężczyzn i jedna kobieta - Megan McArthur, urodzona w 1971 r. w Honolulu.
Kapitanem promu Atlantis został doświadczony pilot Scott Altman, urodzony w 1959 r. w Lincoln.
Scott Altman ma za sobą trzy misje wahadłowców.
Wykonał większość akrobacji powietrznych w filmie "Top Gun".
Misję ST-125 uważana jest za jedną z najniebezpieczniejszych z dotychczasowych wypraw wahadłowców.
Misja Atlantis była bardziej ryzykowna od lotów wahadłowców do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Gdyby doszło do awarii na orbicie lub okazało się, że prom został uszkodzony podczas startu, astronauci nie mieliby "zapasowej" bazy, na której mogliby czekać na ewakuację.
Dlatego właśnie NASA przygotowała na wyrzutni do startu drugi prom kosmiczny Endeavour,
który w każdej chwili mógł wyruszyć z misja ratunkową.
W razie awarii promu Atlantis w przestrzeni kosmicznej, Endeavour mial natychmiast wystartować, dolecieć do Atlantisa i ratować załogę.
Celem misji STS-125 była naprawa krążącego po orbicie okołoziemskiej zepsutego teleskopu Hubble'a, który był w złym stanie technicznym.
Naprawa teleskopu wymagała pięciu spacerów w kosmosie.
W środę prom Atlantis szczęśliwie dotarł do kosmicznego teleskopu Hubble krążącego 350 mil ( 563 km ) nad Ziemią.
Połączenie teleskopu z promem kosmicznym nastąpiło w dniu 13.05.2009 r. na wysokości 340 mil ( 547 km ) nad północno - wschodnim wybrzeżem Madagaskaru.
Teleskop Hubble'a został przytwierdzony do promu na czas prac serwisowych za pomocą nowoczesnego wysięgnika - urządzenia o nazwie FSS
( Flight Support System - System Wspomagania Lotu ).
Załoga misji STS-125 wykonała pięć spacerów w przestrzeń kosmiczną, w celu wymiany zużytych lub wadliwych elementów teleskopu - żyroskopów, baterii oraz przyrządów optycznych i przywrócenia pełnej kontroli operacyjnej nad kosmicznym teleskopem Hubble'a.
Naprawa jednego ze spektrografów wymagała odkręcenia ponad 100 śrub, co dla ubranych w grube kombinezony astronautów było dużym wyzwaniem.
Pierwszy spacer astronautów w kosmos zaplanowano na czwartek 14.05.2009 r.
Dwóch astronautów z promu kosmicznego Atlantis, John Grunsfeld i Andrew Feustel, miało zainstalować w teleskopie Hubble'a kamerę nowej generacji, która umożliwi naukowcom spojrzenie bardziej niż kiedykolwiek "w głąb" przeszłości Wszechświata.
Astronauci wymienili też na nowszy główny komputer przetwarzający i formatujący informacje zebrane przez instrumenty teleskopu.
Dotychczasowy komputer uległ awarii i przerwał pracę we wrześniu 2008 roku.
Wszystkie te czynności zajęły obu astronautom ponad 7 godzin, podczas których przebywali w otwartej przestrzeni kosmicznej.
Atronauta Feustel, połączony z "automatycznym ramieniem" wahadłowca, przez ponad godzinę zmagał się z opornym sworzniem mocującym starą kamerę.
Sworzeń nie dawał się odkręcić i ustąpił dopiero po zastosowaniu specjalnego klucza i smaru.
Podczas 11-dniowej misji astronauci wyszli pięciokrotnie w przestrzeń, aby dokończyć obsługę techniczną i modernizację teleskopu Hubble.
Dzięki temu teleskop Hubble'a będzie mógł przesyłać lepsze zdjęcia najdalszych obiektów kosmicznych.
Nowa kamera rejestrująca poza promieniowaniem widzialnym, promieniowanie podczerwone i nadfioletowe, zastąpiła pochodzącą z lat 90-tych kamerę cyfrową.
Promieniowanie podczerwone i nadfioletowe ma szczególne znaczenie przy obserwacji bardzo dalekich obiektów, których światło dociera do Ziemi przesunięte w kierunku czerwieni.
Prom Atlantis orbitowal lecąc rozpędem z prędkością ok. 8 km / sek. na wysokości ok. 560 km nad Ziemią Prom porusza się bokiem lecąc do góry nogami z ogonem skierowanym ku Ziemi.
Dla 7 astronautów w stanie nieważkości takie dziwne ułożenie jest jednak nieodczuwalne i nie ma większego znaczenia.
LĄDOWANIE
NASA 3x przesuwała terminy lądowań promu Atlantis z powodu kiepskiej pogody.
Kolejne terminy lądowań były odwoływane i przesuwane z powodu silnego zachmurzenia i opadów w rejonie Centrum Kosmicznego im. J.F.Kennedy'ego na Florydzie.
Nad przylądkiem Floryda i nad Kalifornią kłębiły się czarne chmury i lał deszcz.
Odwołano lądowanie zaplanowane na sobotę 23 maja na godz. 15.15 czasu polskiego UTC (PL)
Landing 23 May 2009 Landing Time: 08:15 a.m. CDT / 09:15 a.m. EDT / 13:15 GMT / 15:15 UTC (PL)
Jeśli na Florydzie utrzymają się złe warunki pogodowe, NASA może zdecydować o skierowaniu promu na zapasowe lądowisko w Kalifornii.
Wg prognoz tak fatalna pogoda będzie się utrzymywać aż do niedzieli.
Astronauci na promie Atlantis mają niewielkie zapasy pożywienia, prądu, wody i tlenu,
żeby w razie potrzeby pozostać na orbicie 2-3 dni dłużej, te zapasy nie wystarczą jednak na długo.
Ostatecznie Atlantis wylądował szczęśliwie w niedzielę 24 maja 2009 r.
Misja ST-125 promu Atlantis była ostatnią szansą dotarcia do teleskopu Hubble'a przed planowanym przez agencję NASA na rok 2010 ostatecznym wycofaniem wahadłowców z dalszej eksploatacji.
NASA ma nadzieję, że teleskop Hubble po modernizacji będzie działał przynajmniej do roku 2014 i będzie współpracował przez pewien czas z projektowanym następcą - telekopem Jamesa Webba.
Teleskop Hubble'a jest wielkości autobusu.
Ma 13 metrów długości i przebywa w przestrzeni kosmicznej 19 lat od roku 1990 r.
1989-2009